Tytuł cyklu zajęć: KSIĄŻKI RÓŻNYCH POKOLEŃ
Do wykorzystania podczas zajęć w bibliotece szkolnej lub na lekcji języka polskiego.
Adresaci: uczniowie klas szóstych ; uczniowie klas IV-V zaangażowani w Kole Czytelniczym
Zamiast wstępu - krótki komentarz po przeprowadzeniu zajęć:
Cykl lekcji pod wspólnym hasłem Książki różnych pokoleń miał na celu uświadomienie uczniom różnorodności pokoleniowej w zakresie czytania książek przez nich samych, ich rodziców i dziadków w okresie szkoły podstawowej, uświadomienie roli książki w kształtowaniu historii ludzkości oraz promocję czytelnictwa. Intuicja bibliotekarska podpowiedziała mi, że są tacy pisarze, których utwory znają kolejne pokolenia. Okazało się, że moje założenie, iż jednym z nich jest Henryk Sienkiewicz, było słuszne. Potwierdziły to dane zebrane przez szóstoklasistów oraz członków Koła Czytelniczego.
Realizacja poszczególnych etapów wymagała zaangażowania nie tylko uczniów, ale i ich bliskich. Niektórzy w pierwszym momencie sugerowali, że ich rodziny nie będą znały żadnych tytułów. Jakież było zaskoczenie, gdy domownicy wynotował po kilka książek i opowiedzieli o tych ulubionych. To jest chyba największa zachęta, aby obecne pokolenie nie przestało czytać. Poza tym uczniowie, wypowiadając się o swoich preferencjach czytelniczych, poinformowali niejako bibliotekarza o tym, jakie lub jakiego rodzaju książki chcieliby widzieć na półkach w bibliotece szkolnej.
Niemniej ważne było uświadomienie uczniom, że pisarze nie tylko piszą książki, ale również czytają i czytali w dzieciństwie. Jedne lubili, drugich nie. Bo nie o to chodzi, aby czytać wszystko, co wpadnie w ręce, ale aby poznać różne gatunki literackie i wybrać te, które nam najbardziej odpowiadają. Wykształcenie świadomego czytelnika, to jedno z podstawowych zadań biblioteki szkolnej. Ta część cyklu wymagała też zaangażowania nauczyciela. Po odszukaniu e-maili wszystkich autorów, którzy w ostatnich latach gościli w Sokołach, napisałam krótkie listy, w których wyjaśniłam, że cykl Książki różnych pokoleńchcielibyśmy (ja i uczniowie) rozszerzyć o ulubione pozycje pisarzy. Wszyscy, do których napisałam, natychmiast udzielili informacji i pochwalili pomysł. Uczniowie natomiast z zaangażowaniem przystąpili do wykonania lapbooków. Efekt końcowy całego cyklu, czyli wystawa, był niesamowity. Hol szkoły na tydzień stał się kolorowy i różnorodny, a przy tym przyciągał uwagę wszystkich – uczniów, nauczycieli, rodziców.
Temat 1: Książki różnych pokoleń. (1x45 min.)
Cele szczegółowe:
UCZEŃ
Metody: praca ze słownikiem, pokaz slajdów, pogadanka.
Formy: praca w grupach, praca indywidualna.
Środki: tablica korkowa z cytatem, słowniki języka polskiego dostępne w bibliotece, prezentacja multimedialna pt.: Książki różnych pokoleń.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel odsłania tablicę korkową, na której jest cytat Franciszka Bacon’a:Książki - okręty myśli żeglujące po oceanach czasu i troskliwie niosące swój drogocenny ładunek z pokolenia w pokolenie. Następnie wyjaśnia, że podczas tej lekcji porozmawiamy na temat książek różnych pokoleń, ale żeby wiedzieć, o czym będziemy rozmawiać, to musimy najpierw wyjaśnić pojęcie „książka” i „pokolenie”.
Uczniowie zapisują temat lekcji: Książki różnych pokoleń. (jest to tytuł całego cyklu zajęć)
Książka:
1. Złożone i oprawione arkusze papieru, zadrukowane tekstem literackim, naukowym lub użytkowym; też tekst wydrukowany na tych arkuszach.
2. Pewna liczba arkuszy papieru złożonych i oprawionych, przeznaczonych do jakichś zapisów, np. handlowa.
Pokolenie:
1. Grupa ludzi będących mniej więcej w tym samym wieku.
2. Ogół ludzi ukształtowanych poprzez podobne lub te same przeżycia, doświadczenia, itd.
3. Okres równy długości życia ludzi urodzonych w podobnym czasie.
4. Członkowie jakiejś rodziny, będący w podobnym wieku i zajmujący w niej taką samą pozycję.
Określenie roku urodzin oraz lat dzieciństwa i młodości dziadków oraz rodziców.
Porozmawiaj ze swoimi dziadkami i rodzicami na temat książek, które czytali w dzieciństwie i młodości. Zrób w zeszycie notatkę z autorami i tytułami książek, podkreśl ulubione pozycje. Następnie poszukaj o nich krótkich informacji w Internecie i wydrukowane przynieś do szkoły. Zastanów się nad własnymi preferencjami czytelniczymi.
Temat 2: Co czytali dziadkowie i rodzice w szkole podstawowej, a co czytamy teraz my. (2x 45 min.)
Cele szczegółowe:
UCZEŃ
Metody: pogadanka, zajęcia praktyczne
Formy pracy: praca indywidualna
Środki dydaktyczne: do wyboru brystole lub bloki A3, kolorowe mazaki i kredki, nożyczki, klej.
Przebieg zajęć:
- Co to jest książka?
- Co to jest pokolenie?
- Jakie znacie pokolenia?
- Jakie znaczenie mają książki w historii ludzkości?
Temat 3: Henryk Sienkiewicz – pisarz ponadpokoleniowy. (1x45 min.)
Cele szczegółowe:
UCZEŃ
Metody: pogadanka, zajęcia praktyczne
Formy pracy: praca indywidualna, praca w grupach
Środki dydaktyczne: dwa brystole, markery, kredki, wydrukowane materiały z życia i twórczości Henryka Sienkiewicza
Przebieg zajęć:
W 1900 roku Sienkiewicz wziął udział w konkursie, którego celem było wymyślenie określenia karty pocztowej innego niż pochodząca z języka rosyjskiego „odkrytka”. Na konkurs nadesłano ponad 300 propozycji. W finale jury rozważało 5 nazw: liścik, listewka, otwarta, pisanka i właśnie pocztówka, którą pisarz zgłosił, ukrywając się pod pseudonimem Maria z R.
Pocztówka podzielona jest na dwie części.
Część lewa: Należy pamiętać o tym, aby podać na górze z prawej strony miejscowość, z której piszemy oraz datę. Treść rozpoczynamy od zwrotu, np.: Szanowny Panie Henryku!Dalej zapisujemy krótko nasze wrażenia lub pytanie. Na końcu musimy się podpisać.
Część prawa: tu wpisujemy adresata i adres. W prawym górnym rogu naklejamy znaczek.
Wykonaj pocztówkę do Henryka Sienkiewicza – z jednej strony zrób ilustrację do ulubionego zdarzenia, a z drugiej napisz krótko swoją refleksję po lekturze lub zadaj nurtujące cię pytanie dotyczące książki. Ponieważ Henryk Sienkiewicz nie żyje, proponuję podać następujące dane adresowe: Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, 21-480 Wola Okrzejska
Temat 4: Co czytali w dzieciństwie i młodości niektórzy współcześni polscy pisarze? (2x45 min.)
Cele szczegółowe:
UCZEŃ
Metody: pogadanka, pokaz – film instruktarzowy, metoda aktywizująca - teczka tematyczna (lapbook)
Formy pracy: praca indywidualna, praca w grupach
Środki dydaktyczne:
- telewizor z dostępem do Internetu – wyświetlenie filmu Jak zrobić lapbook? (po polsku)autorstwa Anny Kopeć https://www.youtube.com/watch?v=uNhOGo8r4II&t=13s , czas trwania 9:25,
- teczki papierowe,
- wydrukowane życiorysy i zdjęcia pisarzy oraz okładki książek, mazaki, kredki i kolorowe kartki, nożyczki, kleje.
- Polecam artykuł: Anna Kopeć - Lapbook a edukacja czytelnicza – czyli jak zachęcić dzieci do czytania. Trendy nr 3-4/2014 s. 79-83
Przebieg:
Dziadkowie: Joanna Papuzińska 1939; Anna Onichimowska 1952; Wojciech Widłak 1957; Małgorzata Strękowska – Zaremba 1960;
Rodzice: Paweł Beręsewicz 1970; Zofia Stanecka 1972; Joanna Jagiełło 1974.
Licencja: Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska